مشکل پرمویی یا موی زاید

می‌گویند ماشین از آن چیزهایی است که هم داشتنش مصیبت است، هم نداشتنش. مو هم مثل ماشین؛ کم بودنش دردسر است و زیاد بودنش ‌دردسر. باید همیشه به اندازه باشد و به اندازه رشد کند. اما این اندازه را چه کسی تعیین می‌کند: ما یا مو؟! آقایان معمولاً از کم‌پشت‌ شدن و ریزش موهایشان گله می‌کنند و خانم‌ها برعکس؛ بیشترشان از زیاد شدن موهایشان و موهای زایدشان می‌نالند. موی زاید، بیشتر یک مشکل زنانه است تا مردانه؛‌ هرچند که مردان هم گهگاه به این مشکل دچار می‌شوند. می‌دانید؟ موهای زاید، مهمان‌های ناخوانده‌ای هستند که بی‌دعوت و بدموقع می‌آیند اما به هر حال، برای دک کردن سرسخت‌ترین مهمان‌های ناخوانده هم روش‌هایی وجود دارد. شما نمی‌خواهید با این روش‌ها آشنا شوید؟

به هر مویی نمی‌گویند زاید
موهای زاید، همیشه و همه جا رشد نمی‌کنند. در نواحی خاصی به وجود می‌آیند، می‌مانند و در همان نواحی هم رشد می‌کنند. کدام نواحی؟ نواحی خاصی که معمولاً انتطار می‌رود آقایان در آن جاها مو داشته باشند، نه خانم‌ها. کجاها؟ چانه، روی لب بالایی، گونه‌ها، سینه‌ها، شکم و ران پا. اما به هر مویی که در این نواحی ببینید، نمی‌توانید بگویید موی زاید. موهای زاید، تیره و ضخیمند و با آن موهای نازک و ظریفی که ممکن است در سرتاسر بدن پخش باشند، فرق دارند. این موهای نازک و ظریف را در خیلی از خانم‌ها ممکن است ببینید؛ در بعضی‌ها بیشتر و در بعضی‌ها کمتر، و البته هیچ ربطی هم به موهای زاید ندارد.
نه، تو تنها نیستی
مشکل پرمویی یا موی زاید، همان طور که از اسمش برمی‌آید، یعنی رشد زیادی موها یا وجود موهای زاید. مشکل نادری هم نیست. حتی می‌شود گفت نسبتاً شایع است. مثلاً در کشوری مانند انگلستان 18 درصد از خانم‌ها از رشد موهای زاید در ناحیه سینه شکایت دارند. 28 درصد از خانم‌های انگلیسی از پرمویی در صورت می‌نالند و 35 درصدشان از پرمویی در شکم. نزیک به70 درصدشان هم از وجود موهای زاید در پاهایشان رنج می‌برند. می‌بینید؟ شیوعش اصلاً کم نیست.


از کجا می‌آید این موی زیاد؟
موی زاید در تمام خانم‌ها یک علت اصلی و اساسی دارد: افزایش سطح هورمون‌های مردانه! لابد می‌پرسید پس چرا بعضی‌ خانم‌ها موی زاید دارند و بعضی‌ ندارند؟ جوابش ساده است: خانم‌هایی که موی زاید دارند، هورمون‌های مردانه‌شان بیشتر است. حالا احتمالاً می‌پرسید: خب، چرا هورمون‌های مردانه در خون بعضی از خانم‌ها بیشتر است؟ این هم جوابش ساده است: افزایش هورمون‌های مردانه در خانم‌ها معمولاً در برخی بیماری‌ها اتفاق می‌افتد، مثلاً ‌بیماری تخمدان پر از کیست یا همان PCO، تومور تخمدان و‌ تومور غدد فوق کلیوی. اما خانم‌هایی هم هستند که وقتی آزمایش خون می‌دهند، پزشکشان به آن‌ها می‌گوید که سطح هورمون‌های مردانه در خونشان طبیعی است، ولی باز هم با موی زاید دست به‌ گریبانند. آن‌ها دیگر چرا؟ علتش معمولاً این است که آن‌ها حساسیت پوستشان نسبت به هورمون‌های مردانه، بیشتر از حد طبیعی است. داروهایی هم وجود دارند که منجر به پدید آمدن موهای زاید می‌شوند. قرص‌های جلوگیری از بارداری،‌ کورتون‌ها و هورمون‌ها جزء همین داروها هستند. ژنتیک، مطابق معمول، بی‌تأثیر نیست و اغلب پزشکان، ریشه‌های وراثتی را هم در بروز این مشکل، مؤثر می‌دانند. اگر جستجو کنید، می‌بینید که معمولاً مادر، خواهر، عمه یا خاله بیمار هم از همین مشکل رنج می‌برند. البته سن خانم‌ها هرچه بالاتر می‌رود، ‌احتمال ایجاد موهای زاید در بدنشان بیشتر می‌شود.
سلام، دکتر!
هروقت که احساس کردید در صورت یا بدنتان با افزایش ناگهانی و چشمگیر رشد موها مواجه شده‌اید، حتماً به دنبال علت بگردید و از پزشکتان کمک بخواهید. اگر به هر دلیلی نظم عادت‌های ماهانه‌تان به هم خورد، یا اگر احساس کردید که صدایتان دارد هر روز بم‌تر و بم‌تر می‌شود، حتماً به پزشک مراجعه کنید. ممکن است ریشه همه این مشکلات، یک چیز باشد.


تو را از ریشه خواهم کند یک روز
برای مقابله با موهای زاید، قبل از هر کار دیگری، اگر اضافه‌وزن دارید حتماً وزن کم کنید. با کاهش وزن، میزان هورمون‌های مردانه در خونتان پایین می‌آید و جلوی رشد موهای زایدتان گرفته می‌شود. اما از این حرف‌ها که بگذریم، با این مهمان‌های ‌ناخوانده به شیوه‌های دیگری هم می‌شود برخورد کرد: اگر پرمویی شما از نوع خفیف است و پزشکتان هم این اطمینان را به شما داده که با یک مشکل هورمونی جدی مواجه نیستید، می‌توانید کلاً از درمان صرف‌نظر کنید؛ چراکه هیچ خطری تهدیدتان نمی‌کند. ولی اگر از به خطر افتادن زیبایی‌تان ترس دارید، می‌توانید بروید سراغ درمان‌های موضعی؛ و اگر درمان‌های موضعی هم به کارتان نیامد، از داروها کمک بگیرید. مهم‌ترین داروهایی که در چنین مواردی تجویز می‌شوند، عبارتند از: سیپروترون استات و اسپیرونولاکتون. مهم‌ترین روش‌های درمان موضعی هم عبارتند از: تراشیدن مو، استفاده از موبر، چسب‌های سفیدکننده، بند انداختن و استفاده از موم، الکترولیز و لیزر.

داروهای ضد مردانه
داروهایی وجود دارند که تأثیر هورمون‌های مردانه را در بدن کاهش می‌دهند. البته بین 3 تا 6 ماه طول می‌کشد تا این داروها اثر کنند. ضمن این‌که، این داروها در کاهش رشد موهای زاید جدیدتان هم مؤثرند. یعنی برای رفع موهای زاید قبلی‌تان نمی‌توانند کار چندانی انجام بدهند. داروی خاصی نیز وجود دارد که مشخصاً برای کم کردن رشد موهای زاید صورت، ساخته شده است. این دارو به شکل کِرِم عرضه و روی صورت و چانه مالیده می‌شود. این کِرِم بین 4 تا 8 هفته پس از مصرف اثر می‌کند، هرچند که گهگاه ممکن است مدت زمان بیشتری طول بکشد.
دو داروی خوراکی هم داریم که هر دو جلوی تأثیر هورمون‌های مردانه را می‌گیرند:
1ـ سیپروترون استات که گهگاه با قرص‌های ضد بارداری دیان و به صورت توأم، تجویز می‌شود.
2ـ اسپیرونولاکتون که آن هم معمولاً با یک قرص ضد بارداری همراه می‌شود تا جلوی قاعدگی‌های نامنظم، که یکی از عوارض همین دارو است، گرفته شود.
به دلیل عوارض دارویی، به خانم‌هایی که از این دو دارو استفاده می‌کنند، اکیداً توصیه می‌شود که در حین مصرف آن‌ها باردار نشوند؛ چرا‌که در غیر این صورت، عوارض خطرناکی به جنینشان تحمیل خواهد شد.

تراشیدن مو
قدیمی‌ترین، ارزان‌ترین و بی‌خطرترین راه برای خلاص شدن از شر موهای زاید، همین راه است، اما دیگر انتظار نداشته باشید که بگوییم مؤثرترین شیوه هم همین شیوه است. نه، اصلاً!
تراشیدن مو تقریباً همیشه مقداری از مو را روی صورت یا بدنتان باقی می‌گذارد، مگر این‌که هر روز، دوباره و چندباره این کار را تکرار کنید، که البته این تکرار هم چندان بی‌خطر نیست. چون احتمال دارد تحریک‌پذیری پوستتان زیاد شود. اما به هر حال، اگر چنین اتفاقی برایتان افتاد، کرم هیدروکورتیزون یک درصد را فراموش نکنید. واقعاً مؤثر است. از این کرم البته باید برای مدتی کوتاه، اما به طور مرتب استفاده کرد تا خوب اثر کند.
و یک نکته دیگر درباره تراشیدن مو این‌که،‌ برخلاف نظر عامه مردم، تراشیدن مو هیچ تأثیری روی سرعت رشد مو ندارد. و آخرین نکته هم این‌که، آمارها نشان می‌دهند اغلب خانم‌ها در نقاط مختلف دنیا از این روش، چندان استقبال نمی‌کنند؛ چرا‌که معمولاً استفاده مکرر از این روش، اثر روحی مطلوبی در پی ندارد.


موبر
استفاده از موبر هم مفید است. مثلاً می‌توانید از کِرِم‌های موبر استفاده کنید. خوبی کرم‌های موبر این است که مو را از ریشه درمی‌آورند و هیچ چیزی باقی نمی‌گذارند. بدی‌شان هم این است که پوست را تحریک می‌کنند. برای این‌که مطمئن شوید پوستتان به این کرم‌ها حساس است یا نه، می‌توانید کمی از آن را به قسمت داخلی مچ دستتان بمالید. بعدش، یک روز صبر کنید و نتیجه‌اش را ببینید. اگر واکنش شدیدی در مچ دستتان مشاهده نکردید، می‌توانید با خیال آسوده از آن کرم استفاده کنید.


چسب‌ سفیدکننده
چسب سفیدکننده را به پوستتان بچسبانید و بگذارید 10 دقیقه در محل باقی بماند. سپس آن را در جهتی که روی بسته نشان داده شده، از پوستتان جدا کنید. البته این نوع چسب‌ها هم ممکن است پوست شما را تحریک کنند.


بند انداختن و استفاده از موم
این دو روش هم البته پوست را تحریک می‌کنند. ضمن این‌که باعث می‌شوند سرعت رشد مو بیشتر شود چراکه بند انداختن و استفاده از موم، هر دو موجب افزایش جریان خون فولیکول‌های مو می‌شوند. خلاصه این‌که، این دو روش به دلیل این‌که منجر به واکنش حساسیتی شدید و افزایش سرعت رشد مو می‌شوند، چندان توصیه نمی‌شوند.


الکترولیز
این روش، گران تمام می‌شود و وقت‌گیر است. اگرچه به نظر می‌رسد الکترولیز، تنها روش رفع موهای زاید به طور دایم است ولی فقط 15 تا 50 درصد، احتمال اثربخشی در هر جلسه درمان وجود دارد. ضمن این‌که هر از گاهی هم منجر به عوارض ناخوشایندی نظیر زخم‌های زشت و مقاوم به درمان می‌شود. البته در بسیاری از مواقع با الکترولیز، می‌شود برای همیشه از شر موهای زاید خلاص شد. در این روش، از طریق یک سوزن، جریان برق مختصری به فولیکول مو وارد می‌شود. اگر شما قصد انجام این کار را دارید، قبل از هر چیز مطمئن شوید که تکنسین مربوطه از تجربه و مهارت کافی برخوردار است یا نه؛ بعدش هم پرس‌وجو کنید و ببینید که اصلاً مجوز لازم را در اختیار دارد یا ندارد. دستگاه‌های الکترولیز خانگی و موچین‌های الکترونیکی کارایی چندانی ندارند و زیاد توصیه نمی‌شوند. این هم یادتان باشد که انجام الکترولیز در سالن‌های آرایشی، هیچ‌وقت مورد تأیید کارشناسان بهداشت و درمان نبوده و نیست. آن‌ها معتقدند که روش‌های الکترولیز و لیزر، به دلیل تخصصی بودنشان، حتماً باید از سوی پزشکان مجرب یا لااقل افرادی با مدرک پیراپزشکی که دوره‌های مربوطه را گذرانده باشند، صورت بگیرد.

لیزر
در این روش با استفاده از لیزر، فولیکول موهای زاید کاملاً تخریب می‌شود و امکان رشد موهای زاید در آن ناحیه خاص از بین می‌رود. این درمان در چند مرحله و طی چند هفته انجام می‌شود.نتیجه حاصل از این روش در اغلب مواقع، موفقیت‌آمیز و دایمی است. مشکل اصلی لیزر این است که هزینه زیادی به بیمار تحمیل می‌کند و فقط پزشکان مجوزدار قادر به انجام آن هستند. از جمله عوارض جانبی این روش هم باید به قرمزی پوست و همچنین تیرگی، براق شدن و حتی زخم شدن پوست اشاره کرد.لیزر، آخرین و جدیدترین راه برای درمان موهای زاید است؛ ولی در هر حال، باید انتظار شما از این روش درمانی هم معقول و واقع‌گرایانه باشد. اثربخشی لیزر در خانم‌های 11 تا 72 ساله به اثبات رسیده است. بعد از لیزر، برخی موها فوراً می‌افتند ولی اغلب موها در عرض 2 هفته از بین می‌روند. در حال حاضر، هیچ روش قاطعی برای درمان کامل و دایمی موهای زاید وجود ندارد ولی در بین روش‌های موجود، لیزر از همه مؤثرتر و دایمی‌تر است. البته این حرف به آن مفهوم نیست که همه موهای زاید در اثر لیزر به صورت دایمی از بدن می‌روند. به هر حال، حتی اگر پس از لیزر هم موها مجدداً رشد کنند، اولاً به تعداد کم رشد می‌کنند و بیرون می‌آیند. ثانیاً، در اکثر موارد، این موها کرکی و نرم هستند. سال‌ها است که از لیزر برای رفع موهای زاید استفاده می‌شود و این کار مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) هم قرار گرفته است. متخصصان پوست می‌گویند هر چقدر پوست بیمار روشن‌تر و موهای زایدش تیره‌تر باشند، احتمال اثر‌بخشی لیزر بیشتر می‌شود.