ضعف مهارتهاي اجتماعي در برقراري ارتباط از سوي خانواده و نهادهاي آموزشي، محدوديتهاي اجتماعي در گفتوگوهاي حضوري، انزواطلبي و نيازهاي جنسي نوجوانان و جوانان را به چترومها ميکشاند.
يکي از پاسخهاي وزير ارتباطات دولت نهم به منتقدان سرعت پايين اينترنت در ايران و همچنين پهناي باند کم، نوع کاربري اينترنت در ايران بود. سليماني آن روزها به خبرگزاريها گفت: «کاربران خانگي در ايران فقط ميخواهند چت کنند، نيازي به اينترنت با سرعت بيشتر از 128 کيلوبايت ندارند.»
به گزارش «تهران امروز»، هرچند اين توجيهي براي محدودکردن سرعت اينترنت در ايران نيست و سرعت اينترنت مراکز اداري و حتي دانشگاهها در مقايسه با کشورهاي منطقه، به شدت پايين است اما احتمالا سليماني حق داشت. چون کمتر جواني در خانه بيشتر از چت، کاري با اينترنت دارد.
مجموعه تحقيقاتي در ايران حرفهاي سليماني را تاييد ميکند. مجيد ابهري، آسيبشناس و استاد دانشگاه ميگويد: «بر اساس تحقيقات انجام شده 70 درصد افراد حاضر در چترومها جوانان ايراني هستند.»
اين پژوهش ميداني توسط گروه اجتماعي مرکز مطالعات استراتژيک آريا انجام شده است.
به عقيده ابهري، نتايج آن نشان ميدهد که درصد زيادي از جوانان ايراني از ورود به چتروم و گفتوگوهاي مجازي استقبال ميکنند: «با توجه به اينکه اينترنت تبديل به يکي از سرگرميهاي اصلي نوجوانان و جوانان شده و هيچ کنترلي روي افراد و موضوعات مطرح شده در چترومها وجود ندارد، بنابراين افراد حاضر در اتاقهاي گفتوگو براساس سليقه و فکر خود اقدام به گفتوگو کرده و در بسياري از موارد افراد با مشخصات، جنسيت، نام، شغل و محل اقامت کاذب به اين کار اقدام ميکنند.»
به گفته ابهري 55 درصد از افراد حاضر در چترومها بين 16 تا 25 سال و 45 درصد نيز 25 سال به بالا هستند: «البته اين ارزيابي براساس اطلاعات داده شده توسط افراد حاضر در اتاقهاي گفتوگو يا چترومهاست که زياد نميتوان به آنها اعتماد کرد اما براساس مشاهدات نظري، جوانان دبيرستاني و حتي مقاطع پايينتر تحصيلي گفتوگوهاي حضوري خود را در چتروم ادامه ميدهند.»
جامعه شناسان معتقدند، ضعف مهارتهاي اجتماعي در برقراري ارتباط از سوي خانواده و نهادهاي آموزشي، محدوديتهاي اجتماعي در گفتوگوهاي حضوري، انزواطلبي و نيازهاي جنسي نوجوانان و جوانان را به چترومها ميکشاند.
او درباره آسيبهايي که چنين هجومي به چترومها در پيدارد، ميگويد: «در پارهاي از مواقع سازمانهاي فعال در زمينههاي تبليغات ضداسلامي و افراد و اشخاص معاند و دشمن با نظام جمهوري اسلامي از اشخاص حاضر در چترومها يارگيري کرده و در بسياري از موارد ادامه گفتوگوها در فضاي مجازي را به ارتباط تلفني و حضوري تبديل ميکنند که بهدنبال آن پايه بسياري از روابط، منفي و ضداخلاقي نهاده ميشود. براي بسياري از انحرافات رفتاري و باورهاي کاذب مانند شيطانپرستي و ساير مکاتب دروغين فکري از طريق سايتهاي موجود عضوگيري ميشود.»
ايران براي مقابله با اين سايتها از ابزار فيلترينگ استفاده ميکند؛ راهي که بيش از پاسخ مثبت، هزينه دارد. ابهري در اينباره ميگويد: «سايتهاي دوستيابي، اکثريت مشتريان خود را از بين جوانان و نوجوانان ايراني انتخاب کرده و براي مقابله با سياستهاي کنترلي، فيلترشکنهاي روزآمد را براي اعضا ارسال ميکنند.»
به همين جهت است که جامعهشناسان عقيده دارند بهجاي اقدامات قهري بايد برنامهاي براي ارتقاي فرهنگي داشت. ابهري عقيده دارد، آموزشهاي لازم به نوجوانان از طريق رسانهها و خانوادهها و نهادهاي آموزشي نقش توانمندي در افزايش مهارت جوانان خواهند داشت: «سازمانهاي متولي مثل سازمان ملي جوانان يا بسياري از فرهنگسراها براي مقابله با چترومهاي بيدر و دروازه و بدون کنترل ميتوانند اقدام به راهاندازي تالارهاي گفتوگوي مجازي كرده و با طرح موضوعات روز و جوانپسند اين نياز فرزندان ما را پوشش دهند.»
منبع-شفاف