سرطان

تکثیر سلول‌ها به طور دقیق تنظیم می‌شود، به گونه‌ای که پاسخگوی نیازهای ویژه‌ی بدن می‌باشد. در یک جانور جوان، تکثیر سلولی بر مرگ سلولی پیشی می‌گیرد و از این رو اندازه‌ی جانور افزایش می‌یابد. در مرحله‌ی بزرگسالی تکثیر و مرگ سلولی در توازن‌اند و در نتیجه یک حالت ثابت و پایدار ایجاد می‌شود. با این حال برخی انواع سلول‌ها در فرد بالغ همچنان با سرعت تقسیم و تجدید می‌شوند؛ مثلاً سلول‌های پوششی روده، نیمه عمر چند روزه دارند و معمولاً قبل از آنکه بمیرند جایگزین می‌شوند. برخی از گلبول‌های سفید به سرعت جایگزین می‌شوند در حالیکه گلبول‌های قرمز انسانی نیمه عمری حدود 100 روز دارند. در مقابل سلول‌های کبدی سالم ندرتاً می‌میرند و سلول‌های مغز در افراد بالغ، با جایگزینی کم یا بدون جایگزینی، به آرامی از دست می‌روند.
گاهی اوقات تنظیم دقیق تکثیر سلول از کنترل خارج می‌شود و سلول بدون توجه به نیاز بدن شروع به رشد و تقسیم بی‌رویه می‌کند. هنگامی که دودمان‌های حاصل از این سلول نیز تمایل به تکثیر بدون توجه به تنظیم تقسیم سلولی را به ارث می‌برند، کلونی‌هایی از سلول‌ها به وجود خواهد آمد که قادر به رشد نامحدود هستند و در نهایت ممکن است این کلونی‌های ناخواسته توده‌هایی تولید کنند به نام تومور یا غده.
برخی از تومورها عواقب جدی برای سلامت ندارند، اما زمانی که تومورها بدخیم باشند یعنی سلول‌هایش قدرت جابه‌جایی یا متاستازی (گسترش به مکان‌های دیگر بدن از طریق جریان خون یا لنف) و تهاجم به سلول‌های همجوار را داشته باشد، سرطانی می‌باشد.
دو تفاوت اساسی بین سرطان و دیگر بیماری‌های ژنتیکی وجود دارد:
1- سرطان اساساً نتیجه‌ی جهش در سلول‌های سوماتیک است در حالیکه دیگر بیماری‌های ژنتیکی صرفاً نتیجه‌ی جهش در دودمان جنسی می‌باشند. اگرچه برخی افراد جهش‌های ژنتیکی وراثتی دارند که زمینه‌ساز وقوع انواع خاصی از سرطان می‌شوند.
2- یک سرطان واحد نتیجه‌ی یک جهش واحد نیست بلکه بسته به نوع سرطان حاصل تجمع حداقل 3 و حداکثر 20 جهش در ژن‌هایی که به‌طور معمول تکثیر سلولی را تنظیم می‌‌کنند، می‌باشد.
علائم و نشانه‌ها
به‌طور کلی نشانگان سرطان را به سه گروه می‌توان تقسیم کرد:
• علائم محلی: توده‌های غیر معمول یا تورم (غده)، خونریزی، درد و یا زخم. تراکم بافت‌های اطراف ممکن است سبب علائمی از قبیل زردی چشم و پوست گردد.
• نشانه‌های متاستازی: بزرگ شدن گره‌های لنفاوی، سرفه و خلط خونی، هپاتومگالی (بزرگ شدن کبد)، دردهای استخوانی، شکنندگی استخوان‌های تحت تأثیر و علائم عصب شناختی. اگرچه سرطان‌های پیشرفته ممکن است همراه با درد باشند، درد اغلب از نشانه‌های اولیه نیست.
• علائم جهازی: کاهش وزن، بی‌اشتهائی، سوءهاضمه، ضعف و خستگی، تعرق شدید و عرق کردن در شب، آنمی و پدیده‌های مرتبط به تومورهای خاص مثل تشکیل لخته (ترومبوسیس) و تغییرات هورمونی.
هر یک از این علائم که در بالا اشاره شد می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که سرطان ممکن است یکی از آن موارد باشد.

تهیه کننده: سمانه سادات عنایتی