تقريبا همه خانمها مي‌دانند كه يائسگي، قاعدگي، بارداري و پيشگيري از بارداري و خيلي از چيزهاي ديگري كه به عملكرد جنسي آنها مربوط مي‌شود تحت تاثير هورمون‌هاي جنسي است. ولي اين هورمون‌ها دقيقا چه چيزهايي هستند؟ و چه كارهايي براي بدن مي‌كنند؟ اين بار درباره يكي از آنها به اسم استروژن به اين سوالات پاسخ مي‌دهيم.
هورمون‌ها دسته‌اي از مواد شيميايي هستند كه در بدن توليد مي‌شوند و انجام برخي از كارهاي بدن را تنظيم مي‌كنند. اين مواد به مقدار بسيار اندكي در بدن وجود دارند ولي همين مقدار كم آنها مي‌تواند اثرات بسياري بر حفظ وضعيت طبيعي بدن داشته باشد و كمبود همين مقدار اندك يا زياد شدن آن مي‌تواند سبب ايجاد برخي بيماري‌هاي مهم در
انسان شود. مثلا كمبود هورمون انسولين باعث ديابت مي‌شود و زياد شدن هورمون‌هاي مردانه در بدن خانم ها سبب پرمويي نابجا در آن ها مي شود.
هورمون‌ها از غدد مخصوصي در بدن آزاد يا ترشح مي شوند كه در مورد هورمون‌هاي جنسي اين غدد تخمدان ها در خانم ها و بيضه ها در مردان است.
استروژن چيست؟
در واقع استروژن نام هيچ هورمون منفردي در بدن نيست و اين نام به دسته‌اي از هورمون‌ها اطلاق مي‌شود. سه هورمون استروژن مهم كه در بدن خانمها توليد مي‌شوند، استريول، استراديول، و استرون هستند. استروژن‌ها عمدتا در تخمدان‌ها ساخته مي‌شوند و به نام هورمون‌هاي زنانه شناخته مي‌شوند. البته آقايان نيز مقدار كمي از اين
هورمون را در بيضه‌هاي خود توليد مي‌كنند.
استروژن چه كار مي‌كند؟
استروژن‌ها باعث رشد و توسعه دستگاه توليد مثلي زن و ايجاد صفات زنانه يعني مثلا بزرگ شدن سينه‌ها در جنس مونث و داشتن صداي ظريف زنانه مي‌شوند. اين هورمون‌ها در دوران كودكي ترشح بسيار كمي دارند و در هنگام بلوغ ترشح آنها زياد مي‌شود. به همين دليل در اين هنگام اندام‌هاي جنسي از حالت كودكانه درمي‌آيد و شبيه افراد
بزرگسال مي‌شود. استروژن‌ها فعاليت استخوان‌سازي را نيز افزايش مي‌دهند و بنابراين در هنگام بلوغ افزايش قد دختران سريع‌تر از قبل مي‌شود.
استروژن‌ها همچنين توزيع چربي را در بدن به فرم زنانه درمي‌آورند يعني بيشتر در سينه‌ها، باسن و ران‌ها. استروژن‌ها يك اثر جالب نيز بر روي پوست دارند به اين معني كه نه تنها باعث نرمي و لطافت پوست مي‌شوند، بلكه سبب مي‌شوند تا رگ‌هاي بيشتري در سطح پوست ايجاد شود؛ به همين دليل وقتي پوست يك زن مي‌برد بيشتر از بريدگي پوست
يك مرد خونريزي مي‌كند! بعد از يائسگي تقريبا هيچ استروژني در بدن توليد نمي‌شود و بنابراين فعاليت استخوان‌سازي در بدن بسيار كاهش مي‌يابد. اين حالت اگر شديد باشد منجر به بروز پوكي استخوان در سنين بعد از يائسگي در زنان مي‌شود. استروژن در دوران بارداري نيز نقش‌هاي مهمي در بدن زن ايفا مي‌كند كه همگي آن ها در
راستاي آماده‌سازي بدن مادربراي پذيرش نوزاد هستند. اين هورمون در دوران حاملگي از جفت نيز ترشح مي‌شود و باعث بزرگ شدن رحم و سينه‌ها و رشد مجاري شيري در آنها مي‌شود.
آگهي
اثر جالب ديگر استروژن در اين دوران اين است كه براي آسان‌تر شدن زايمان به مفاصل لگن مادر حالت ارتجاعي مي‌بخشد. البته استروژن‌ها تاثيرات ديگري نيز بر روي زنان دارند كه به تازگي كشف شده‌اند. مثلا چندي پيش در خبرها آمده بود كه اين هورمون‌ها باعث زيباتر شدن زنان مي‌شوند و بر روي ظاهر صورت و بدن آنان اثر
مي‌گذارند. دانشمندان ارائه‌كننده اين تحقيق در پايان به اين نتيجه رسيده بودند كه اين هورمون‌ها علاوه بر كمك به توانايي باروري زنان،آنها را زيباتر نيز مي‌كنند و بر طبق قانون بقاي نسل مردان جلب زناني مي‌شوند كه در ظاهر زيباتر بوده و از نظر قدرت باروري نيز برترند. يكي ديگر از اثرات تازه كشف شده استروژن تاثيري است كه بر دقت
زنان دارد. دانشمندان مي‌گويند اين هورمون‌ها باعث مي‌شوند كه زنان در كارهايي كه توسط بخش پيشاني مغز كنترل مي‌شود و نياز به دقت دارد، مانند رانندگي، از مردان موفق ترعمل كنند.
منابع ديگر استروژن
موادي كه در موجودات زنده مانند حيوانات و گياهان وجود دارند و مانند استروژن‌ها عمل مي‌كنند، استروژن‌هاي محيطي نام دارند. نوعي از اين هورمون‌ها به نام فيتو استروژن‌ها در گياهاني مثل شبدر، سويا و ساير بقولات، غلات كامل و بسياري از ميوه‌ها و سبزيجات يافت مي‌شود.
استروژن‌ها مي‌توانند در مواد شيميايي ساختگي كه براي مقاصد مختلف روزمره به كار مي‌روند نيز موجود باشند. آنها در خاك، آب، هوا، و غذاي ما پراكنده‌اند. اين مواد در برخي از آفت‌كش‌ها مثل د.د.ت، داروهايي چون قرص‌هاي ضدبارداري، مواد شوينده، پلاستيك‌ها، مواد آرايشي، مواد صنعتي و فلزات سنگين مثل جيوه، سرب و
كادميوم يافت مي‌شوند.
استروژن به عنوان يك دارو
در دوره يائسگي توليد استروژن‌ها در بدن كم مي‌شود. اين امر باعث بروز يك سري علايم در خانم‌هاي يائسه مي‌شود. برخي از اين علايم عبارت از احساس گرگرفتگي (داغ شدن سر و صورت و قفسه‌سينه)، عرق كردن بيش از حد، خشكي و خارش واژن و تحريك‌پذيري عصبي. بنابراين برخي از خانمها ترجيح مي‌دهند پس از يائسگي
كمبود اين هورمون‌ها را از راه دارودرماني در بدن خود جايگزين كنند تا اين علايم را راحت‌تر تحمل كنند. استروژن‌ها به‌عنوان دارو در درمان سرطان سينه در زنان يائسه و درمان سرطان سينه و پروستات در مردان نيز به كار برده مي‌شوند. اين دارو در شكل‌هاي مختلفي وجود دارد مثل قرص‌هاي خوراكي، نوارهاي قابل چسباندن به پوست
و پماد واژينال. اين داروها مي‌توانند داراي يك سري عوارض جانبي نيز باشند كه عبارتند از: ناراحتي معده، نفخ، اسهال، تغيير اشتها و وزن، افزايش قند خون، آكنه، احتباس مايع (پف كردن دست‌ها و پاها به دليل جمع شدن آب در آنها)، افزايش فشار خون، لكه‌بيني يا خونريزي در دوران غيرقاعدگي، تغيير در عادات ماهيانه مثل دردناك
شدن يا كم يا زياد شدن خونريزي‌ها، بزرگ شدن، دردناك شدن و يا ترشح از سينه‌ها و عدم توانايي استفاده از لنز به جاي عينك.
. ایران سلامت
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر