سينماي ايران با همه فراز و نشيب‌ها و ضعف و قوت‌هايش همواره به عنوان يك هنر صنعت پويا شناخته شده و هر ساله بخش عمده‌اي از اخبار فرهنگي هنري را به خود اختصاص مي‌دهد. علاوه بر جذابيت‌هاي بصري، زيبايي شناختي و رسانه‌اي اين هنر بايد به همه‌گير بودن و توجه افكار عمومي به آن نيز اشاره كرد. سينما از آن دست اموري است كه طيف‌هاي گوناگوني از اقشار اجتماعي را متوجه خود مي‌سازد و رده‌هاي سني متفاوتي با آن ارتباط برقرار مي‌كنند، پس مروري اجمالي بر كارنامه سينما در كشور ما با شاخص و معيار«ترين‌ها» نيز قطعا براي سينما دوستان و بويژه علاقه‌مندان جدي اين هنر كه اخبار حاشيه و متن اين هنر را دنبال مي‌كنند، مي‌تواند جالب باشد. اگر شما هم جزو اين گروه هستيد حتما گزارش را بخوانيد تا با ترين‌هاي سينماي ايران در بخش‌ها و حوزه‌هاي مختلف آشنا شويد.
پر فروش‌ترين فيلم
اگرچه سينما را بيشتر به عنوان يك پديده فرهنگي مي‌شناسند، اما كم و كيف گيشه آن همواره كانون توجه اهالي سينما و مخاطبان آن بوده است و شايد اولين پرسش كنجكاوانه درباره بيلان سينماي كشور اين باشد كه كدام فيلم پرفروش‌ترين فيلم سال شده است؟ اين پرسش اهميت مضاعفي نيز پيدا مي‌كند وقتي سينماي ايران سال‌هاست كه با بحران مخاطب روبه‌رو است. البته در همه كشورهاي دنيا پرفروش‌ترين فيلم داراي برد خبري بالايي است و به كانون خبرسازي بدل مي‌شود. سال 88 از اين نظر آنقدر اهميت دارد كه شايد سال‌هاي سال بايد بگذرد تا ركوردي كه فروش يك فيلم در اين سال به نام خود ثبت كرده است، تكرار شود. ركوردي كه قهرمان جنجالي آن در واقع ركورد قبلي خود را در فروش شكسته و قسمت دوم اثر خود را فراتر از سابقه فروش در كل تاريخ سينماي ايران نشانده است. اين شخص كسي نيست جز مسعود ده‌نمكي كه اساسا شخصيتي خبرساز است. فروش اخراجي‌ها 2 تا مرز 7 ميليارد تومان بقدري شگفت‌انگيز بود كه شايد خود سازندگانش نيز تصور اين ميزان از فروش را نداشتند. اخراجي‌ها با ركورد 7ميلياردي خود نه تنها پرفروش ترين فيلم سال شد كه تا امروز به پرفروش‌ترين فيلم تاريخ سينماي ايران نيز دست يافته است و البته اين به ارزش‌هاي هنري و حرفه‌اي فيلم هيچ ارتباطي ندارد، اما اگر مساله فروش اين فيلم را كنار بگذاريم مسعود ده‌نمكي و اخراجي‌هايش به عنوان يكي از جنجالي‌ترين اخبار سينمايي و فرهنگي در سال 88 نيز مطرح بود كه دامنه آن تا ساخت طرح سوم اخراجي‌ها و توليد سريال نوروزي توسط اين كارگردان گسترده شده است.
كمدي، برترين ژانر
نه فقط در سال 88 بلكه چند سالي است كه فيلم‌هاي كمدي و طنز سينماي ايران را تصاحب كرده و سينماداران نيز با توجه به وضع بد گيشه‌ها و بحران مخاطب تمايل بيشتري به نمايش آثار طنز دارند تا به دام ورشكستگي نيفتند. همين اخراجي‌ها كه پرفروش‌ترين فيلم سال 88 بود نيز به ژانر طنز تعلق داشت و اساسا پرفروش‌ترين‌هاي سينما در سال‌هاي اخير به فيلم‌هاي كمدي وابسته بود. فيلم‌هايي مثل خروس جنگي، هرچي تو بخواهي، پسر تهراني، چشمك، كيش و مات، بي‌پولي، دو‌خواهر، زندگي شيرين، نيش زنبور، دختر ميليونر، تردست، راننده تاكسي و..... از جمله آثاري بودند كه در ژانر طنز و كميك روي پرده‌هاي سينماها به نمايش درآمدند و برخي از آنان نيز از فروش قابل توجهي برخوردار بودند.
بيشترين اكران براي فيلم‌هاي ترسناك
اگرچه فيلم‌هاي طنز و كمدي همچنان به عنوان پرطرفدارترين و پر مخاطب‌ترين ژانر سينمايي مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است، اما در سال 88 شاهد نمايش بيشتري از ژانر ترس و وحشت در سينماي ايران بوديم و گويي اين گونه سينمايي در ايران بتدريج از مهجوريت خود خارج مي‌شود و هم كارگردان‌ها و هم مخاطبان ايراني توجه بيشتري به اين ژانر از خود نشان مي‌دهند. امسال حريم، كلبه، خواب ليلا، شوريده از جمله فيلم‌هايي بودند كه برخي از آنها مثل حريم كار نسبتا خوبي در اين ژانر از آب درآمده و مورد توجه مخاطبان قرار گرفته‌اند. در جشنواره فيلم فجر نيز فيلم سينمايي «آل» در همين ژانر ساخته شده و نشان مي‌دهد كه احتمالا در سال‌هاي آتي در كنار سينماي طنز بايد شاهد شكوفايي ژانر وحشت هم در سينماي ايران باشيم، همچنين برخي فيلم‌هاي خاص و فرهنگي مثل صداها و شبانه كه روايت و ساختار متفاوتي نسبت به آثار متعارف سينمايي دارند نيز در سال 88 بر پرده اكران نشستند.
پر افتخارترين فيلم
فيلم« درباره الي» ساخته اصغر فرهادي هر چند به دليل التهاب سياسي جامعه در زمان اكران عمومي، آنچنان كه انتظار مي‌رفت، با فروش بالا مواجه نشد اما پر افتخارترين فيلم سال 88 محسوب مي‌شود كه جوايز داخلي و بين‌المللي زيادي را آن خود كرد. از بهترين فيلم در جشنواره فجر و از نگاه منتقدان گرفته تا دريافت خرس نقره‌اي از جشنواره برلين. به اين افتخارات بايد دريافت جوايز جشنواره‌هاي گلدن گلاب، تراژيكا و اسكرين آسيا پاسيفيك را هم اضافه كرد ضمن اين‌كه درباره الي به عنوان فيلم معرفي شده به جشنواره فيلم اسكار نيز بود. از اين هم نگذريم كه نسخه نمايش خانگي اين فيلم نيز با استقبال بسيار زيادي مواجه شد.
پركارترين بازيگران
اگر جشنواره بيست و هشتم فيلم فجر را به عنوان نمايي از توليدات سينمايي در سال 88 قلمداد كنيم، بايد حميد فرخ‌نژاد را فعال ترين بازيگر سال معرفي كنيم. او با حضور در 7 فيلم جشنواره، پركارترين بازيگر سينماي ايران بود كه تعلق نگرفتن سيمرغ به او با انتقاد و اعتراض هم مواجه شد. اين بازيگر 4 فيلم «به رنگ ارغوان»، «شب واقعه»، «بيداري روياها» و «شكلات داغ» را در بخش اصلي جشنواره داشت و با 2 فيلم «دموكراسي در روز روشن» و «همبازي» در بخش مسابقه فيلم‌هاي اول و دوم و خارج از مسابقه حاضر بود. اما اگر فيلم‌هاي به نمايش در آمده در اكران عمومي را معيار قرار دهيم، بايد رضا عطاران را به عنوان پركارترين بازيگر سال معرفي كنيم كه امسال فيلم‌هاي متعددي را بويژه در ژانر طنز در كارنامه حرفه‌اي خود ثبت كرد. در ميان بازيگران زن نيز الناز شاكردوست در سال 88 پركار بود، اما اگر جشنواره را معيار قرار دهيم اين عنوان، نصيب مهناز افشار مي‌شود كه با 4 فيلم، پركارترين بازيگر زن محسوب مي‌شود. مهناز افشار با فيلم‌هاي «پسر آدم دختر حوا»، «تسويه حساب» و «طبقه سوم» در بخش اصلي و فيلم «خاطره» در بخش فيلم‌هاي اول و دوم در جشنواره امسال حضور داشت. البته بازيگران مرد ديگر مثل حامد بهداد، مصطفي زماني و پوريا پورسرخ نيز هر كدام با 4 فيلم جزو پركارترين‌ها بودند. ضمن اين‌كه خوش شانس‌ترين بازيگر سال جاري را بايد مصطفي زماني دانست كه حضور او در سريال يوسف پيامبر و ايفاي نقش يوزارسيف موجب شد تا او ره صدساله را يكشبه طي كند و به شهرت و محبوبيت برسد. حضور او در 4 فيلم سينمايي و احتمالا اكران آنها در سال آينده او را به يكي از خبرسازترين بازيگران سينماي ايران بدل خواهد كرد. حالا كه بحث شانس و اقبال شد بايد به شيرين يزدان بخش هم اشاره كنيم كه در اولين تجربه بازيگري خود، موفق به دريافت سيمرغ بهترين بازيگر نقش مكمل زن شد. در پايان نيز بايد از محسن طنابنده و نگار جواهريان نام ببريم كه با دريافت سيمرغ بهترين بازيگر نقش اول مرد و زن، پر افتخارترين بازيگران سينماي ايران در سال 88 بودند.
جنجالي‌ترين فيلم سال
اگر اخراجي‌ها در نسخه اوليه خود بود كه جنجالي‌ترين فيلم سينماي ايران را رقم زد و حرف و حديث‌هايي كه در زمان جشنواره و اكران عمومي درباره آن در مطبوعات و محافل سينمايي شكل گرفت، بدون شك اين اتفاق امسال درباره فيلم زمهرير ساخته علي رويين‌تن رخ داد كه جنجال‌هاي زيادي را در نشست مطبوعاتي خود در برج ميلاد رقم زد. حال و هواي فيلم و زبان و ساختار اثر به اخراجي‌ها بي‌شباهت نبود و شايد پس زمينه تاثيرات آن بر شدت واكنش منتقدان نسبت به زمهرير هم تاثير داشته است.
در سال 88 شاهد نمايش بيشتري از ژانر ترس و وحشت در سينماي ايران بوديم و گويي اين گونه سينمايي در ايران بتدريج از مهجوريت خود خارج مي‌شود و هم كارگردان‌ها و هم مخاطبان ايراني توجه بيشتري به اين ژانر از خود نشان مي‌دهند
با اين حال پر سرو صدا ترين فيلم را بايد همچنان به رنگ ارغوان بدانيم كه نمايش آن پس از 6 سال به دليل نام ابراهيم حاتمي‌كيا به عنوان كارگردان و سوژه سياسي فيلم متن و حاشيه‌هاي آن را در كانون توجه رسانه‌ها و مردم قرار داد. بويژه اين‌كه سيمرغ بهترين فيلم را هم از دست داوران جشنواره و البته نگاه مردم دريافت كرد. حالا كه صحبت از بهترين فيلم است، بايد نامي از سيد جمال ساداتيان، تهيه‌كننده اين فيلم هم ببريم كه خوش اقبال ترين تهيه‌كننده سال به شمار مي‌رود كه از يك طرف، فيلمش پس از 6 سال رفع توقيف شد و اولين فيلمي بود كه پس از جشنواره به اكران عمومي رفت و هم اين‌كه موفق شد سيمرغ‌هاي متعددي را از آن خود كند.
جوان‌ترين كارگردان سينما
وقتي نام كارگردان را مي‌شنويم، اغلب تصوير يك فرد جا افتاده و پيشكسوت در ذهنمان تداعي مي‌شود كه تجربه و سابقه زيادي در اين كار دارد، بنا‌‌بر اين نام حامد كلاهداري به عنوان يك كارگردان 27 ساله مي‌تواند جالب و خبر ساز باشد.او كه سال‌ها تجربه بازيگري در سينما و تلويزيون را داشته، اينك به عنوان كارگردان اولين فيلم بلند سينمايي خود به عنوان « شكلات داغ» نام خود را به عنوان جوان ترين كارگردان جشنواره امسال به ثبت رسانده است.حضور بازيگراني مثل داريوش ارجمند، نيكي كريمي و فريبرز عرب‌نيا در فيلم او موفقيت بزرگي براي اين كارگردان جوان محسوب مي‌شود.
پرهزينه‌ترين فيلم سال
براساس معادلات و محاسبات اقتصادي در سينماي ايران حداقل هزينه توليد يك فيلم در كشور ما 300 ميليون تومان است. حالا حساب كنيد كه براي توليد فيلمي در ايران 5 ميليارد تومان هزينه شود. قطعا اين ركورد در تاريخ سينماي ايران بي‌سابقه خواهد بود. چند سال پيش دوئل به عنوان پر هزينهترين فيلم، يك ميليارد تومان هزينه برد. اما اكنون ملك سليمان به كارگرداني شهريار بحراني با 5 ميليارد تومان نه فقط در سال 88 كه در كل تاريخ سينماي ايران، پر هزينهترين فيلم سينمايي محسوب مي‌شود كه زندگي حضرت سليمان(ع) را روايت مي‌كند.
منبع : جام جم
